„Rzadkie powietrze” Richard Morgan – cyberpunkowy thriller z Marsem w tle.

 

Richard Morgan to autor, którego stylu nie sposób pomylić – surowy, bezkompromisowy, często brutalny, ale zawsze inteligentny i głęboko przemyślany. W „Rzadkim powietrzu” (oryg. Thin Air) wracamy do świata dystopijnej przyszłości, gdzie cyberpunk miesza się z noir, a moralne szarości są tak gęste jak kurz na powierzchni Marsa.

---

Fabuła i świat przedstawiony

Akcja powieści toczy się na terraformowanym Marsie – planecie, która zamiast stać się nową utopią ludzkości, przypomina bardziej Dziki Zachód XXI wieku. To miejsce pełne korupcji, przemocy i politycznych intryg, gdzie wielkie korporacje rozdają karty, a lokalna administracja to raczej fasada niż prawdziwa władza.

Głównym bohaterem jest Hakan Veil, były „hibernat” – genetycznie modyfikowany superżołnierz, stworzony do brutalnych misji, który obecnie zarabia na życie jako ochroniarz i detektyw do wynajęcia. Veil to postać z pogranicza klasycznego noir: twardy, cyniczny, ale z niegasnącym płomieniem sprawiedliwości gdzieś głęboko pod pancerzem sarkazmu.

Fabuła toczy się wokół pozornie prostego zadania ochraniania ziemskiej inspektorki, które szybko przeradza się w spisek na skalę globalną, a może nawet międzyplanetarną. Morgan umiejętnie wciąga czytelnika w gąszcz politycznych manipulacji, układów i brutalnych porachunków.

---

Styl i język

Morgan pisze gęsto, intensywnie, z dużym naciskiem na wewnętrzne monologi i opisy świata przedstawionego. Jego język jest brutalny, techniczny, miejscami poetycki w swojej beznadziejności. Jeśli ktoś zna „Modyfikowany węgiel”, poczuje się tu jak w domu – choć „Rzadkie powietrze” operuje nieco innym tonem, bardziej ziemistym i mniej filozoficznym, a bardziej skupionym na działaniu i politycznym tle.

Dialogi są żywe, często kąśliwe i błyskotliwe. Styl Morgana nie każdemu przypadnie do gustu – bywa wymagający i nie stroni od brutalności – ale jeśli się go zaakceptuje, wciąga na dobre.

---

Postacie i ich rozwój

Hakan Veil to zdecydowanie mocna strona powieści. To bohater z przeszłością, z moralnym kompasem, który nie zawsze wskazuje północ, ale który nie pozwala sobie na całkowitą degenerację. Jest inteligentny, refleksyjny, ale też bezlitośnie skuteczny – klasyczny „antihero”, który paradoksalnie wzbudza więcej sympatii niż niejeden pozytywny bohater.

Drugoplanowe postaci – zwłaszcza przedstawicielka ziemskiej administracji, z którą Veil tworzy trudny sojusz – są dobrze zarysowane, choć niektóre z nich mogłyby dostać więcej głębi. To jednak nie wpływa znacząco na odbiór historii, ponieważ fabuła i klimat trzymają w napięciu.

---

Mocne strony

• Świetnie zbudowany klimat Marsa – surowy, brutalny, wiarygodny.

• Złożony bohater – Hakan Veil to postać, która zostaje w pamięci.

• Inteligentna intryga z wyraźnym podtekstem politycznym i społecznym.

• Styl noir w cyberpunkowym wydaniu, który sprawdza się znakomicie.

---

Co nie zagrało?

• Tempo narracji – momentami akcja zwalnia na rzecz długich monologów lub opisów, co może wytrącić mniej cierpliwego czytelnika.

• Przeładowanie terminologią i szczegółami technicznymi, które nie zawsze są dobrze wytłumaczone – zwłaszcza dla czytelnika, który nie zna wcześniejszych prac Morgana.

• Brak większej rewolucji – choć książka jest dobrze napisana, momentami czuć, że autor porusza się po dobrze znanym sobie terenie, nie wychodząc poza pewne schematy.

---

Podsumowanie

„Rzadkie powietrze” to gęsty, mroczny thriller science fiction osadzony w świecie, gdzie przyszłość nie przyniosła wybawienia, a jedynie nowe sposoby dominacji. Morgan łączy tu brutalną akcję z politycznym thrillerem i refleksją nad kondycją człowieka w zdehumanizowanym świecie. To książka wymagająca, ale satysfakcjonująca – szczególnie dla fanów gatunku i tych, którzy cenią sobie głębokie, nieoczywiste postacie.